मन जवळ यावया गांगरते …

“नॉट फंड्स बट असेट अलोकेशन जनरेटस द रिटर्न्स” गुंतवणूक विश्वात या वचनाला महत्व आहे.जेव्हा रोखे फंडांचा दीर्घकालीन आर्थिक उद्दिष्टांसाठी पोर्टफोलिओ तयार करण्याचा सल्ला दिला जातो तेव्हा आमच्याकडे बँकेच्या ठेवी आहेत मग रोखे गुंतवणूककरणारे फंड का घ्यावेत असा प्रश्न विचारणारे अनेकजण भेटत असतात. सध्या दहा वर्षांचे रोखे साडेसात टक्के दरम्यान परतावा देत असल्याने रोखे गुंतवणुकीसाठी ही आदर्श पातळी आहे. गुंतवणूकीत कॉर्पोरेट बाँड फंड की गिल्ट फंड की क्रेडिट रिस्क फंड असावेत या प्रश्नाचा उहापोह आजच्या लेखात करून घेणार आहोत. नेमके कोणते फंड असावेत या प्रश्नाचे उत्तर शोधण्याआधी प्रथम या फंडांची वैशिष्ठ्ये जाणून घेऊ.
सेबीच्या वर्गीकरणानुसार कॉर्पोरेट बाँड फंडाच्या गुंतवणुकीत बाँडमध्ये किमान ८० टक्के रोखे ‘डबल ए प्लस’ किंवा त्यापेक्षा उच्च पत धारण करणारे रोखे असणे आवश्यक आहे. या फंड गटासाठी पत निश्चित केली असून रोख्यांचा उर्वरीत कार्यकाळ या बद्दल उल्लेख केलेला नाही. व्यापक दृष्टीने विचार केल्यास बँकिंग अॅण्ड पीएसयू डेट फंड आणि क्रेडिट रिस्क फंड हे सुद्धा एक प्रकारचे कॉर्पोरेट बाँड फंड प्रकार आहेत.
गिल्ट फंड/जी सेक फंड /कोंस्टंट मॅच्युरिटी फंड या फंड प्रकारात किमान ८० टक्के गुंतवणूक सरकारी रोख्यांत करावी लागते. गिल्ट फंड कोणत्याही अवधीच्या रोख्यांत गुंतवणूक करू शकतात या फंडांच्या रोख्यांची सध्या मुदत १ ते ९ वर्षे आहेत. कॉन्स्टंट मॅच्युरिटी फंडांना रोख्यांचा उर्वरीत कालावधी सरासरी १० वर्षे कायम ठेवावा लागतो. या फंडात केंद्र सरकारचे रोखे राज्य विकास कर्ज (SDL) आणि काही रक्कम ट्रेझरी बिलांमध्ये असते. या फंडांची पत उच्च असली तरी हे रोखे खूप अस्थिर असतात. गिल्ट फंडांचा ८० टक्के परतावा व्याजातून तर २० टक्के परतावा भांडवली लाभातून येतो. जीसेक फंड व्याजदर वाढीच्या टप्प्यात कमी मुदतीच्या रोख्यांत तर व्याजदर कपातीच्या काळात दूरच्या मुदतीच्या रोख्यांत गुंतवणूक करतात. कॉन्स्टंट मॅच्युरिटी फंडांना रोख्यांची उर्वरीत सरासरी मुदत १० वर्षे असल्याने त्यांना गुंतवणुक असलेल्या रोख्यांच्या मुदतीत बदल करण्याची फार संधी नसते.
क्रेडिट रिस्क फंड हा सुद्धा एक कॉर्पोरेट बाँड फंड आहे. हे फंडांना किमान ६५ टक्के गुंतवणूक ‘डबल ए प्लस’ पेक्षा कमी पत असलेल्या रोख्यांत करणे आवश्यक आहे. याचा अर्थ असा होतो की ते प्रामुख्याने उच्च पत जोखम असलेल्या रोख्यांत गुंतवणूक करतात. वर्ष २०१८ ते २०२० दरम्यान या फंडांची गुंतवणूक असलेल्या कंपन्या वेळेवर व्याज आणि मुदतपूर्ती नंतर मुद्दल परत करू शकल्या नाहीत. या अनियमिततेमुळे अनेक फंडांनी त्यांची गुंतवणूक डबल ए पेक्षा उच्च पत असलेल्या रोख्यांत गुंतवणूक करणे पसंत केले तर अनेक फंडांनी नवीन गुंतवणूक स्वीकारणे बंद केले. सध्या, क्रेडिट रिस्क फंड, त्यांच्या पोर्टफोलिओपैकी सरसरी ५१ टक्के गुंतवणूक एए+ किंवा त्यापेक्षा कमी पत असलेल्या रोख्यांत गुंतवणूक करतात. या फंडांतील गुंतवणूक दीर्घ मुदतीची असणे गरजेचे असते. या फंडाच्या गुंतवणुकीत सरासरी ३ वर्षे मुदत असलेले रोखे आहेत. या फंडांना प्रामुख्याने व्याजाचे उत्पन्न मिळते. त्यांची गुंतवणूक कमी गुणवत्तेच्या रोख्यांत असल्याने या रोख्यांचा व्याज दर जास्त असतो. तरीही, या श्रेणीतील वायटीएम मध्ये मागील सहा महिन्यांत दिड टाक्यांची वाढ झाली असून सध्या क्रेडीट रिस्क फंडांचा सरासरी वायटीएम ७.५६ टक्के आहे. क्रेडिट रिस्क फंडाच्या गुंतवणुकीत ३ वर्षे मुदतीचे रोखे असल्याने या फंडांना व्याजदर कपातीचा भांडवली लाभ होत नसतो. तीन वर्षाच्या कालावधीत ‘क्रेडिट इव्हेंट’ न घडल्यास साडेसात आठ टक्के परतावा मिळविता येईल. परंतु क्रेडीट रिस्क फंडांच्या गुंतवणुकीतील रोख्यांचे डाउनग्रेड किंवा डीफॉल्ट (पत खालावणे किंवा व्याज देण्यास असमर्थ ठरणे) शक्यता जास्त असल्याने परताव्यात आणखी घट होऊ शकते
तुलनेने कमी अस्थिर असणारे कॉर्पोरेट बाँड फंड, तीन वर्षे मुदतीच्या गुंतवणुकीसाठी आदर्श गुंतवणूक साधन आहे. गिल्ट फंडांसोबत येणारी उच्च अस्थिरता टाळायची असेल तर कॉर्पोरेट बाँड फंड तुमच्या डेट पोर्टफोलिओचा एक भाग असू शकतात. जर तुमची डेट फंडातील गुंतवणूक कमी असेल आणि तुम्ही फक्त एकच फंडाचा गुंतवणुकीत समावेश करू इच्छित असाल तर कॉर्पोरेट बाँड फंड तुमच्या गुंतवणुकीचा भाग असायला हवेत. तुम्ही किमान ५ वर्षासाठी गुंतवणूक करू इच्छित असाल तर गिल्ट फंड हा अधिक चांगला पर्याय आहे. दीर्घ मुदतीत गिल्ट फंडांनी पीपीएफ पेक्षा अधिक कर कार्यक्षम परतावा दिला आहे. सध्याच्या व्याज दर वाढीच्या कालावधीत हे फंड अनाकर्षक वाटले पाच वर्षाच्या कॉर्पोरेट बाँड फंडांपेक्षा हे फंड अधिक परतावा देऊ शकतील.
तुमची जास्त रक्कमेची एसआयपी असल्यास, आणि तुमच्या पोर्टफोलिओमध्ये दोन किंवा अधिक फंड ठेऊ इच्छित असल्यास एक कॉर्पोरेट बाँड फंड आणि एक गिल्ट फंड ठेऊ शकता. कॉर्पोरेट बाँड फंड आणि गिल्ट फंड वेगवेगळ्या कालावधीच्या रोख्यांत गुंतवणूक करत असल्याने, ते एकमेकांना पूरक आहेत. गिल्ट फंडांतून कधीकधी नफा वसुलीची आवश्यकता भासते. विशेषत: जेव्हा व्याजदरात तीव्र घसरण होते. (जसे की मार्च २०२० ते ऑक्टोबर २०२०) तेव्हा परतावा दोन अंकात असतो. तेव्हा नफा वसुली अनिवार्य ठरते. कॉर्पोरेट बाँड्स किंवा गिल्ट फंड्समधील अस्थिरता कमी करण्यासाठी अल्ट्रा-शॉर्ट आणि शॉर्ट टर्म फंडात गुंतवणूक करावी गुंतवणुकीत अल्ट्रा शॉर्ट फंड असल्याने अस्थिरता कमी होते. तुमच्या गुंतवणुकीत तुमच्या वयाइतकी स्थिर उत्पन्न गुंतवणूक हवी. उच्च धन संपदा बाळगणारे आणि कंपन्या त्यांची अतिरिक्त रोकड नेहमीच रोखे गुंतवणूक करणाऱ्या फंडात गुंतवत असतात. रोखे गुंतवणूक करणारे फंड हे बँकेच्या मुदत ठेवींपेक्षा अधिक कर कार्यक्षम असतात. बँकांच्या मुदत ठेवींपेक्षा अधिक रोकड सुलभ आणि कर कार्यक्षम असल्याने बँक मुदत ठेवींपेक्षा रोखे गुंतवणूककरणाऱ्या फंडात गुंतवणूक करणे कधीही फायद्याचे असते. परंतु ऐकीव माहिती मुळे अनेक गुंतवणूकदार रोखे गुंतवणूक करण्यास धजवत नाहीत. रोखे गुंतवणूक करणाऱ्या फंडांचे ३६ उप प्रकार असल्याने विपुल विकल्प गुंतवणूकदारांना उपलब्ध असतात. आपल्या गुंतवणूक कालावधीशी साधर्म्य साधणारे फंड निवडले तर गुंतवणुकीतील अस्थिरता कमी करता येते. रोखे गुंतवणूक करणाऱ्या फंडांचे त्यांच्या गटानुसार वर्गीकरण करून सखोल विश्लेषणानंतर खालील फंड गुंतवणुकीसाठी सुचवत आहे. मागील चार वर्षात (१ जानेवारी २०१८ ते ३० सप्टेंबर २०२२) या कालावधीत एकही कलंकित रोख्यात गुंतवणूक नसणारी केवळ चार फंड घराणी आढळली. रोखे गुंतवणूक “ड्युरेशन रिस्क इज टेम्पररी बट क्रेडीट रिस्क इज पर्मनंट” हे वचन लक्षात ठेऊन ज्या तीन फंड घराण्यांनी गुंतवणूकदारांची जोखीम कमी करण्यात यश संपादन केले ती चार फंड घराणी म्हणजे आयडीएफसी कॅनरा रोबेको एलआयसी एमएफ आणि आयटीआय ही चार फंड घरणी होय. खेदाने असे नमूद करावे लागते की उर्वरित सर्व फंड घराणी अधिक परतावा मिळविण्यासाठी संभाव्य कमी पत असलेल्या रोख्यांत गुंतवणूक करून गुंतवणूकदारांच्या हिताशी प्रतारणा केली. आयडीएफसी वगळता अन्य तीन फंड घराण्यांकडे मोठी मालमत्ता नसूनही या फंड घराण्यांनी मोठी मालमत्ता म्हणजे सुरक्षितता हा समज खोडून काढला. तेव्हा मोठी मालमत्ता म्हणजे सुरक्षितता हा समज खोडून काढला.
फंड प्रकार फंड
बँकिंग अॅण्ड पीएसयू डेट फंडआयटीआय बँकिंग अॅण्ड पीएसयू डेट फंड
अॅक्सीस बँकिंग अॅण्ड पीएसयू डेट फंड
कॉर्पोरेट बॉंड फंडनिप्पॉन इंडिया कॉर्पोरेट बॉंड फंड
अॅक्सीस कॉर्पोरेट बॉंड फंड
डायनॅमिक बॉंड फंडयुटीआय डायनॅमिक बॉंड फंड
आयटीआय डायनॅमिक बॉंड फंड
गिल्ट फंडएसबीआय मॅग्नम गिल्ट फंड
डीएसपी गव्हर्न्मेंट सेक्युरीटीज फंड
गिल्ट लॉंग ड्युरेशन फंडनिप्पॉन इंडिया निवेश लक्ष्य
लो ड्युरेशन फंडयुटीआय ट्रेझरी अॅडव्हांटेज
अॅक्सीस ट्रेझरी अॅडव्हांटेज
मिडीयम ड्युरेशनअॅक्सीस स्ट्रेटेजीक बॉंड फंड
एसबीआय मॅग्नम मिडीयम ड्युरेशन
मिडीयम टू लॉंग ड्युरेशननिप्पॉन इंडिया इंकम फंड
एलआयसी एमएफ बॉंड फंड
शॉर्ट ड्यूरेशनबँक ऑफ इंडिया शॉर्ट ड्यूरेशन फंड
अॅक्सीस शॉर्ट ड्यूरेशन फंड
अल्ट्रा शॉर्ट ड्यूरेशननिप्पॉन इंडिया अल्ट्रा शॉर्ट ड्यूरेशन
बरोडा बीएनपी पारीबास अल्ट्रा शॉर्ट ड्यूरेशन
लिक्वीडअॅक्सीस लिक्वीड फंड
बरोडा बीएनपी पारीबास लिक्वीड फंड

तुमची प्रतिक्रिया किवा प्रश्न विचारण्यासाठी खालिल फॉर्म भरा:

Scroll to Top